Jest jak linie papilarne – unikatowy i niepowtarzalny. Na świecie nie ma dwóch osób o identycznej budowie mikrobiomu, bo każdy z nas ma swój indywidualny wzór. Mikrobiom jest bowiem określeniem i sumą wszystkich mikroorganizmów bytujących w ludzkim organizmie oraz na skórze – bakterii, grzybów, wirusów i roztoczy. Wśród nich tych, o których mówimy potocznie „dobre” i tych, które wykazują właściwości patogenne i chorobotwórcze.
Mikrobiomowi poświęcone było spotkanie prasowe zorganizowane przez Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego 13 kwietnia 2023 w Warszawie, w restauracji AleGloria. Licznie zgromadzeni Goście spotkania wysłuchali wystąpień ekspertów z firm członkowskich PSPKD. O tym, czym jest mikrobiom skóry i jaką odgrywa rolę, z czego składa się i jakie czynniki wpływają na niego opowiedział dr Piotr Nowaczyk – mikrobiolog, założyciel i dyrektor laboratorium Centrum Badań i Innowacji. O chorobach skórnych związanych z zaburzeniem mikrobiomu skóry oraz pielęgnacji wspierającej odbudowę mikrobiomu skóry opowiedziała Sylwia Poradzisz – mikrobiolożka, członkini zespołu BioTeam.
Spotkanie otworzyła dr Anna Oborska – dyrektor generalna i wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego (PSPKD), uwagę słuchaczy kierując na europejską premierę bazy składników kosmetycznych COSMILE Europe, która miała miejsce w lutym 2023 roku.
– Od tego momentu baza dostępna jest w 14 wersjach językowych i stała się europejskim standardem na rzecz transparentności. Polską wersję językową przygotowało PSPKD. – mówi dr Anna Oborska – COSMILE Europe, to rzetelne, oparte na dowodach naukowych źródło informacji o właściwościach i działaniu, pochodzeniu a także bezpieczeństwie poszczególnych składników produktów kosmetycznych.
Odwiedź stronę https://cosmileeurope.eu/, aby dowiedzieć się więcej. W dalszej opowieści o mikrobiomie i właściwej pielęgnacji to narzędzie okaże się przydatne.
Mikrobiom – co to jest?
Ludzka skóra jest największym narządem człowieka (jej powierzchnia wynosi 1,8 m2) i stanowi pierwszą linię obrony przed atakiem drobnoustrojów, w tym patogennych.
– Choć trudno to sobie wyobrazić, organizm człowieka zasiedla ponad 10.000 gatunków 
mikroorganizmów o łącznej masie 2 kg, zdolnych do syntezy 8 mln różnych białek – powiedział dr Piotr Nowaczyk – Liczba komórek mikroorganizmów w i na ciele człowieka jest 10 razy większa niż łączna liczby wszystkich komórek organizmu człowieka.
Dla zdrowej i pięknej skóry fundamentalne jest zachowanie stanu równowagi między poszczególnymi elementami tego skomplikowanego systemu.
Skład mikrobiomu skóry jest zależny od wielu czynników – m.in. od wieku, płci, diety, wykonywanego zawodu, używanej odzieży, stosowanego leczenia (np. antybiotyków) a także od obecności zwierząt domowych w otoczeniu człowieka.
Mikrobiom – kiedy to się zaczyna?
Mikrobiom skóry zaczyna kształtować się już podczas porodu. To wtedy pierwsze bakterie, z którymi ma kontakt noworodek, zaczynają proces zasiedlania jego skóry. Zmienia się wraz z wiekiem – u dzieci do ok. 3 roku życia jego skład gatunkowy jest najbogatszy, u osób dorosłych pozostaje głównie pod wpływem uwarunkowań anatomicznych i fizjologicznych, dlatego inny jest u kobiet i inny u mężczyzn. Skład jego ubożeje u osób starszych.
Błędy, których skutkiem może być zaburzenie mikrobiomu
Za zaburzenia mikrobiomu skóry odpowiadać może wiele błędów – niepoprawnie przeprowadzane zabiegi higieniczne i pielęgnacyjne – szkodliwe są zarówno nadużycia, jak i zaniedbania. Wskazany jest umiar.
– Zbyt częste używanie preparatów antyseptycznych i przeciwbakteryjnych, nadmiernie częste mycie skóry twarzy, niedostosowanie rodzaju kosmetyków do potrzeb naskórka, brak ochrony przeciwsłonecznej to główni winowajcy problemu – mówi dr Piotr Nowaczyk. – Niestety jeśli dodamy do tego palenie papierosów, zanieczyszczenie powietrza (smog), złą dietę oraz stres – katastrofa murowana.
Na skórze o zaburzonym mikrobiomie namnażają się patogeny chorobotwórcze, pojawia się skłonność do podrażnień, przyspieszają procesy starzenia się skóry a spowolnieniu ulega jej odnowa. Przesuszenie i nadmierne łuszczenie się skóry, podatność na alergeny i czynniki drażniące, prowadzące do wysypek i zaczerwienienia oraz innych reakcji alergicznych nie pozostawiają wątpliwości – trzeba działać.
Jak zadbać o mikrobiom skóry?
Benedyktyńska praca, której przyświeca marzenie o pięknej i zdrowiej skórze toczy się w laboratoriach badawczych i rozwojowych. To tu eksperci wielu dziedzin nauki poszukują takich formulacji produktów, które skutecznie rozwiążą problemy skóry.
– Mało docenianym parametrem jest pH skóry. Dla mikrobiologa optymalna jego wartość wynosi około 5 – to najlepsze warunki dla utrzymania mikrobiomu w równowadze – mówi Sylwia Poradzisz z BioTeam. – Nieprawidłowe – zbyt wysokie pH – sprzyja namnażaniu organizmów patogennych, które może prowadzić do powstawania stanów zapalnych skóry.
Unikajmy zbyt „agresywnego” oczyszczania, nadmiernego złuszczania naskórka, dbajmy o tonizację i odpowiedni poziom nawilżenia i natłuszczenia.
Preparaty kosmetyczne wspierające odbudowę mikrobiomu
Z myślą o właściwej pielęgnacji wspierającej odbudowę mikrobiomu powstały kosmetyki probiotyczne. W ich składzie znajdziemy PRObiotyki – żywe kultury bakterii probiotycznych, o udowodnionym prozdrowotnym działaniu. Uzupełniają one mikrobiom skóry, regulują jej pH, wzmacniają działanie układu odpornościowego, aby na pojawiające się zagrożenie reagował w sposób prawidłowy.
W składzie tych produktów kosmetycznych znajdziemy także PREbiotyki, czyli substancje pobudzające wzrost i aktywność korzystnych bakterii probiotycznych.
Jak sprawdzić czy kosmetyk jest prawdziwie probiotyczny?
– Czytajmy informacje na opakowaniu – szukajmy deklaracji producenta o obecności żywych bakterii. W składzie INCI na opakowaniu powinna być umieszczona nazwa rodzaju/gatunku bakterii np. Lactobacillus, Bifidobacterium. – mówi Sylwia Poradzisz.
Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego (PSPKD) projekty „Nauka dla urody” i „Nauka dla domu”, prowadzi od 18 lat. Ich celem jest popularyzacja wiedzy eksperckiej i naukowej z obszaru produktów kosmetycznych i detergentowych. To okazja to ciekawych rozmów o faktach i mitach dotyczących tych ważnych dóbr, których w każdej Rodzinie i w każdym domu używamy na co dzień.
O Stowarzyszeniu
Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego (PSPKD), to działająca od roku 1992 organizacja branżowa, która zrzesza firmy branż kosmetycznej i detergentowej. Misją PSPKD jest promocja, rozwój oraz ochrona interesów branży i firm kosmetycznych i detergentowych poprzez tworzenie przyjaznego środowiska. PSPKD reprezentuje branże i swoich Członków w relacjach z administracją państwową, mediami oraz innymi interesariuszami – w Polsce i w Unii Europejskiej. Jest aktywnym uczestnikiem procesów legislacyjnych – przekazuje uwagi i postulaty Firm Członkowskich do nowotworzonych i zmienianych aktów prawnych.
Członkowie Stowarzyszenia to uznani producenci i dystrybutorzy, a także sieci handlowe, dostawcy surowców oraz inne firmy współpracujące z branżami kosmetyczną i detergentową, w tym produktów biobójczych. Uzyskują w PSPKD dostęp do aktualnej wiedzy eksperckiej i wsparcie w sytuacjach kryzysowych. Eksperci Stowarzyszenia udzielają firmom pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych ze zmianami prawa branżowego, często bardzo krótkimi okresami przejściowymi, a także brakiem jednolitych przepisów obowiązujących zarówno w różnych częściach świata jak i samej UE.
PSPKD jest członkiem międzynarodowych organizacji branżowych: Cosmetics Europe, Międzynarodowego Stowarzyszenia Producentów Mydeł, Detergentów i Środków Czystości (the International Association for Soaps, Detergents and Maintenance Products) A.I.S.E. oraz Europejskiej Federacji Aerozolowej (European Aerosol Federation) FEA.
W roku 2021 PSPKD uruchomiło największą w Polsce – liczącą około 30 000 substancji – internetową bazę składników kosmetycznych COSMILE. Od roku 2023 to narzędzie – po uzyskaniu rekomendacji Cosmetics Europe – dostępne w 14 wersjach językowych pod nazwą COSMILE Europe.
Dyrektorem Generalnym Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego jest dr inż. Anna Oborska.
